Toelatingseisen studie: waar moet je rekening mee houden?

Studie bij niveau

Misschien klinkt dit logisch, maar we willen het toch gezegd hebben: je bent in principe toelaatbaar voor een studie als je het juiste diploma hebt gehaald en de juiste vakken hebt gevolgd. Dus: voor een vmbo diploma geldt dat je, afhankelijk van je niveau, een mbo opleiding op niveau 1, 2, 3 of 4 kan kiezen.

Met een mbo niveau 4 diploma kun je doorstromen naar het hbo. Met een havo diploma kan je direct naar het hbo. Als je daar je hbo-propedeuse hebt gehaald, kun je meestal doorstromen naar de universiteit. Met een Nederlands vwo diploma kun je direct naar de universiteit of een university college, maar kan je ook naar het hbo en het mbo.  Wil je een associate degree halen, dan heb je een mbo-4, havo of vwo diploma nodig.

Mocht je in België willen studeren, dan gelden daar ongeveer dezelfde regels als in Nederland, maar let wel goed op dat er hier en daar verschillen zijn. Normaal gesproken zou je met een Nederlands diploma ook in België onderwijs moeten kunnen volgen.

Voor havo en vwo zijn dit de profielen:

• Cultuur en Maatschappij (C&M)
• Economie en Maatschappij (E&M)
• Natuur en Gezondheid (N&G)
• Natuur en Techniek (N&T)

Numerus Fixus

Sommige studies zijn net wat strenger dan anderen. Dat betekent dat er buiten de toelatingseisen die iedere universiteit, hogeschool of mbo-school heeft, er extra eisen zijn gesteld bij een toelating.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat er een ieder jaar maar een beperkt aantal studenten mag worden toegelaten - ook wel numerus fixus genoemd (NF)

Dat wordt gedaan om te voorkomen dat collegezalen en klaslokalen overvol raken. En het voorkomt dat er later teveel mensen zijn die hetzelfde gestudeerd hebben waardoor de markt overspoeld raakt. 

Wanneer jij je aanmeldt voor een studie met NF, moet je al voor 15 januari aangemeld zijn via Studielink. Er wordt dan naar je resultaten gekeken en op basis daarvan wordt je wel of niet geselecteerd. Op 15 april kun je zien of je tot de selectie bent toegelaten. 

Meer informatie over inschrijven deadline studie vind je hier.

LET OP: je moet dan wel nog je plaats accepteren, daar heb je twee weken de tijd voor. Anders vervalt je plaats. 

Goed om te weten: je mag je maar twee keer voor dezelfde NF studie aanmelden. Behalve bij geneeskunde, tandheelkunde, mondzorgkunde en fysiotherapie.

Bekijk hier welke hbo en wo studies er wel of geen maximaal aantal toelatingen heeft voor het jaar 2022/2023. 

Voor de meeste mbo-opleidingen geldt landelijk geen NF. Wel zijn er een aantal scholen die ervoor kiezen om een maximum te stellen. Bekijk hier welke dat zijn.

Goed om te weten: Voor de overige studies geldt trouwens geen aanmelddeadline van 15 januari, maar 1 mei.

Auditie doen

Dan zijn er nog een aantal studies waar je auditie voor moet doen. Hier gelden bepaalde toelatingseisen. Als gevolg zijn die opleidingen vrij klein. Je ziet dit bijvoorbeeld terug bij kunstopleidingen. Je meldt je voor zo’n opleiding eerst aan via Studielink, waarna je een aantal rondes moet doorlopen om toegelaten te worden.

Wat hierbij kan helpen is dat de meeste hbo kunstacademies een vooropleiding hebben waarbij je, als je een aanbeveling krijgt, de eerste ronde mag overslaan.

21 plus toets

Mocht je niet het juiste diploma hebben en ben je 21 jaar of ouder, maar wil je wel heel graag naar het mbo, hbo of de universiteit? Dan kun je een 21 plus toets doen, of een colloquium doctum. Je moet dan aantonen dat je het niveau aankan en het denkvermogen hebt. Lees meer over de 21 plus toets. In principe is dit dus voor mensen die 21 jaar of ouder zijn, maar er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld als je bijna 21 bent. Voor het colloquium doctum geldt dat overigens ook.

Bereid je goed voor

Voor alle studies geldt dat je alle informatie over de toelating kan vinden op de website van de instelling die het aanbiedt. Begin dus ruim op tijd met oriënteren, want als je de aanmelddeadline van 1 mei mist dan kan je dat jaar niet meer meedoen met de selectieprocedure. Bereid je dus goed voor en doe je best, maar maak het ook niet groter dan dat het is 😉. Dikke tip: stel als doel om open dagen van de studies te bezoeken waarin je geïnteresseerd bent.

Je eigen pad

Of je toelaatbaar bent op een studie hangt dus voor een groot deel af van je middelbare school diploma. Maar het kan ook per opleiding verschillen, bijvoorbeeld omdat er een selectieprocedure is. Mocht je vragen hebben over je toelaatbaarheid, je diploma of andere vragen die hiermee te maken hebben, dan kun je meestal terecht bij je decaan. Je kunt ook contact opnemen met de opleiding waarin jij interesse hebt.

Hoe dan ook, laat je niet tegenhouden als je niet direct toelaatbaar bent. Het kan zijn dat je via een omweg toch komt op de plek terecht komt waar je wilt komen. Bijvoorbeeld als je een bacheloropleiding aan de universiteit wilt doen, maar je hebt een vmbo diploma. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die dat gedaan hebben. Geef dus niet op, en ga ervoor. Iedereen bewandelt zijn eigen pad.