21 plus toets: Wat is het en wanneer moet ik deze toets doen?

min. lezen
Alles over de 21 plus toets

Wil jij studeren aan een mbo 4, hbo of wo opleiding, maar je hebt niet de juiste diploma's? Dan moet je een 21 plus toets doen om te zien of jij het niveau aankan. Wat die test precies inhoudt lees je in deze blog.

Alles over de 21-plus toets

Eigenlijk zegt de naam het al: de 21+ toets, beter bekend als 21+ toelatingsonderzoek, is een toelatingstest voor mensen die 21 jaar of ouder zijn en aan een opleiding aan het mbo, hbo of de universiteit gaan beginnen. 

Om aan een hbo-opleiding te beginnen, heb je eigenlijk een havo-, vwo- of mbo niveau 4 diploma nodig. Wil je aan de universiteit beginnen, dan heb je een vwo-diploma of een propedeuse nodig. Maar soms lukt het door omstandigheden niet om een van deze opleidingen af te maken.

Heb je bijvoorbeeld je mbo opleiding niet afgerond, maar wil je wel naar het hbo of de uni, dan komt dus de 21 plus toets (dit wordt ook wel een toelatingsonderzoek, of een colloquium doctum genoemd) om de hoek kijken. Als je deze goed afrondt, kun je alsnog aan die ene opleiding beginnen.

Soms kan je de toets ook maken als je bijna 21 bent. Als in in september wilt starten, dan kan dat als je op 1 oktober 21 bent. Wil je in februari starten, dan moet je vóór 1 februari 21 zijn geworden. En natuurlijk moet je de toets hebben gehaald.

Wat houdt het precies in?

Als je geen diploma's hebt kun je dus nog steeds studeren. Maar dan moet je de 21 jaars toets maken. Hiermee wil de mbo, hogeschool of uni van jouw keuze kijken of je genoeg kennis en vaardigheden hebt om een opleiding te volgen.

Er wordt dus gekeken naar een bepaald kennisniveau wat je minstens moet hebben. Op het hbo is dit is een havo niveau en op de universiteit is dit een vwo niveau.

Op het hbo, en meestal ook op het mbo, wordt de toets door de opleiding of instelling zelf samengesteld en verschilt dus per opleiding.

Doorgaans bestaat de 21+ test uit een aantal deeltoetsen. Vaak is er een algemeen gedeelte, in de vorm van een capaciteitentest en/of een taaltoets. Dit onderdeel test je algemene vaardigheden zoals ruimtelijk inzicht en rekenvaardigheid. De taaltoets test de kennis van de taal waarin jij je studie wilt gaan volgen.

Verder is er nog het opleidingsspecifieke gedeelte. Dit gedeelte verschilt per opleiding en test je kennis van bepaalde vakken die je voor jouw opleiding nodig hebt. Vaak gaat het om wiskunde A of B, scheikunde of biologie. De kennis die je moet hebben komt overeen met de profieleisen die gelden voor een student met een diploma.

21-plus toets op mbo

Mocht je geen middelbare school of mbo-diploma hebben, maar je wil wel heel graag een niveau 4 opleiding volgen, dan kun je ook een toets doen. Of de school biedt jou er een aan, of je krijgt een algemene toets. Hier wordt gekeken naar je vaardigheden en talenten. 

  • Numerieke aanleg - rekenen
  • Verbale aanleg - taal
  • Redeneervermogen - verbanden vinden in figuren
  • Evaluatievermogen - verschillen aantonen
  • Ruimtelijk inzicht - hoe vormen lossen onderdelen een totaal?

Deze vaardigheden kun je trainen. Zo kan je bijvoorbeeld oefentesten maken. Door dit goed te oefenen raak je gewend aan de soort vragen en kun je ze uiteindelijk beter beantwoorden. Hoe je dit goed voorbereidt lees je verderop.

De 21-plus toets op hbo

Bijna alle hbo studies hebben een toelatingstest als je niet de juiste vooropleiding hebt afgerond. Toch zijn er een paar hogescholen die het niet verplicht stellen dat jij een test doet. Het hangt dus een beetje van de school af, maar houd er rekening mee dat elke school jou verplicht stelt dit te doen.

Goed om te weten: je kunt alleen een toelatingstoets doen voor een hbo bachelor, niet voor een hbo master. Want daar heb je eerst je bachelor voor nodig.

21+ toets op de universiteit 

Moet je de 21 jarige toets dan ook doen als je naar de universiteit wil? Jazeker. Deze wordt ook wel het colloquium doctum genoemd. En ook hier toetsen ze een bepaald kennisniveau. Je hebt minstens een vwo denkniveau nodig wil je toegelaten worden tot de universiteit.

Maar waar een hbo test door de hogeschool zelf wordt geregeld, doen universiteiten dat niet zelf. Hier is alles centraal georganiseerd. Dat wil zeggen dat je of het vwo staatsexamen moet doen of je legt een toets af bij een onafhankelijk instituut. Goed om te weten is dat een wo 21-plus toets nooit uit een capaciteitentoets bestaat.

Hoe bereid ik me voor op het 21+ toelatingsonderzoek?

Er zijn een aantal belangrijke dingen waar je rekening mee moet houden als je de toelatingstoets gaat maken. Om het overzichtelijk te houden, zetten we eerst alles kort op een rijtje. Daarna gaan we er dieper op in.

leren voor de 21 plus toets
Op tijd aanmelden

Het is mega belangrijk om je op tijd voor je studie aan te melden via studielink en vervolgens voor het toetsmoment. Ben je te laat, dan kan je geen toets maken. 

Vraag het toetsmoment aan

Voor het toetsmoment op hbo niveau meld je je aan via de website van de hogeschool. Voor de uni moet je het staatsexamen maken en daarvoor meld je je aan op de website van de Rijksoverheid.

Bedenk wat je moet doen

Voordat je een planning kunt maken, is het goed om na te denken wat je allemaal moet doen om een toets te halen. 

Er zijn grofweg drie soorten toetsen:

  • Capaciteitenonderzoek
    Dit lijkt op een IQ-test. Hier wordt je woordenschat, rekenvaardigheid, figurenreeksen en tweedimensionale figuren kennis gecheckt. 

  • Taalexamens
    Dit is meestal Engels of Nederlands

  • Deficiëntieonderzoek
    Voor een of meer vakken, meestal technisch of economisch.

Het is lastig om in een korte tijd je IQ bij te spijkeren, maar je kunt wel dit soort testen maken zodat je weet wat je kunt verwachten.

Maak een planning

Voorkom dat je alles in één dag leert. Dit is een veelgemaakte fout. Je hebt namelijk tijd en voorbereiding nodig. 

Maak daarom een goede planning (en hou je eraan 😉). Moet je bijvoorbeeld nog veel leren voor taal en minder voor rekenen? Plan meer tijd in voor taal. Logisch, toch?

Heb je moeite met plannen? Plan dan achteruit. Begin bij de datum van je toets en tel terug. Pak het per week aan en knip die week op in dagen, en de dagen in uren. Natuurlijk hoef je niet zo precies te werken, je kunt flexibel zijn, maar zorg wel dat je iedere dag één of twee uur leert.

Blokken maar

Natuurlijk wil jij zo snel mogelijk die toets halen en aan je hbo opleiding beginnen. Maar hoe pak je dit aan? Voor het algemene gedeelte wordt meestal gezegd dat je je niet echt kunt voorbereiden, maar vaak kun je bij sommige opleidingen wel online oefenen voor de taaltoets. Daarnaast bestaan er allerlei leuke apps om je taal-, rekenniveau of ruimtelijk inzicht te verbeteren. Je kunt ook verschillende oefentesten maken. Zo leer je hoe de vragen in elkaar zitten en ben je beter voorbereid. 

Wil je op universitair niveau studeren? Dan maak je een staatsexamen. Hier moet je goed voor leren.

Omdat het verwachte niveau van het opleidingsspecifieke gedeelte overeenkomt met een havo- of vwo-diploma kun je hier het beste oude eindexamens voor gebruiken in de vakken die jouw opleiding vereist. Deze zijn gemakkelijk op internet te vinden. Zo krik jij je niveau op en haal je het gegarandeerd!

Rust goed uit

Dit is misschien een open deur, maar dit is een niet te onderschatten element. Pak voldoende rust in de laatste week voor de test. Als je goed bent uitgerust, kun je helder nadenken en heb je een grotere kans van slagen.

21 plus toets niet gehaald

Natuurlijk ga je er vanuit dat je, met je juiste voorbereiding, de toets haalt. Maar het kan gebeuren dat je het niet haalt. Dat is enorm zuur, maar wat als je het niet haalt?

Mocht je de toets niet halen, dan ben je heel hard gezegd niet toelaatbaar voor de studie.

Hoe verder?

Je kunt je gelukkig wel aanmelden voor een nieuw 21 plus test. Doe dat vooral. Bereid je weer goed voor en raak niet gestresst. Zoals eerder gezegd kan het best moeilijk zijn om je op de capaciteitentest voor te bereiden. Daar wordt simpelweg jouw capaciteitenniveau getest. Toch willen we je niet ontmoedigen! Ga dus gewoon aan de slag met je herkansing, maak oefentests en wie weet haal jij het gewoon de tweede keer.

Colloquium doctum niet gehaald

Voor de universiteit gelden ook weer andere regels, aangezien het hier om een staatsexamen gaat. Zo mag je bijvoorbeeld alleen herkansen als:

  • Als je in hetzelfde jaar nog kunt slagen voor je diploma.
  • Als je vakken herkanst waarvoor je in hetzelfde examenjaar nog een eindexamen hebt gedaan.

Dan gelden er ook nog regels voor wat je precies mag herkansen. Wat mag je herkansen?

  • Maximaal 1 centraal examen en maximaal alle onderdelen van 1 college-examen van een vak of vakken waarin je in 2022 staatsexamen heeft gedaan.
  • Profielwerkstuk vmbo (alleen als je hier 'niet afgerond' voor hebt gehaald).

Wat gebeurt er na deze toets?

Als jij de toets goed afgerond hebt, ben je bijna klaar om met je opleiding te beginnen! Een paar dingen waar je nog op moet letten:

  • Je hbo certificaat is normaal gesproken alleen geldig voor de hbo-opleiding waarvoor jij je hebt aangemeld.
  • En vaak is het certificaat beperkt geldig (meestal twee á drie jaar).
  • Bij sommige opleidingen zijn er na het maken van de toets nog aanvullende eisen of is er sprake van een selectieprocedure. Hou hier dus rekening mee.
Al met al is de 21 plus toets niets om je veel zorgen over te maken. Wanneer je de tijd neemt om jezelf goed voor te bereiden, komt het vast goed. Ook kun je altijd contact zoeken met de opleiding van je keuze: zij weten het beste wat de specifieke eisen zijn waaraan nieuwe studenten moeten voldoen. Veel succes met de voorbereiding!
Studeren op het juiste niveau

Welk niveau past het beste bij jou?

Studeren op jouw niveau

Studeren op een hoger niveau zonder dat je de juiste papieren hebt, kan natuurlijk – dat heb je hierboven gelezen – maar is het ook de juiste keuze? Dat kun je je afvragen. Je wil natuurlijk niet halverwege het jaar zoveel druk ervaren dat je moet stoppen met je studie. 

Denk er goed over na

Denk daarom goed na of je dit wil en of je dit kan. Denk ook na over waarom je dit wil. Je hoeft niet op hbo of wo niveau te studeren om een goede carrière te hebben. Natuurlijk, dat ene papiertje is top, maar het moet wel realistisch zijn. 

Denk je dat je het kan? Ga ervoor!

Maar pak vooral je kans als je denkt dat je het kan, wil en waarom je het aankan. Er is bijna niets mooiers dan de uitdaging aan te gaan en het uiteindelijk gewoon te halen. Dat nemen ze je nooit meer af. 

Laat je niet ontmoedigen, doe die 21 + toets

Schrijf je dus in, bereid je goed voor, nail die test en ga een glansrijke studententijd tegemoet. Iedereen bewandelt zijn of haar eigen pad. En denk maar zo: je komt er wel. Werk hard en haal die doelen. 

Placeholder cta

Simpel in je inbox

Studiekeuzelab helpt je een studie kiezen.