Zoek de verschillen...

In een aantal opzichten lijken het hbo en wo op elkaar. Zo kun je op zowel het hbo en het wo een bachelor halen en zelfs je master! Je krijgt hoor- en werkcolleges en je bent tijdens je studie "student".

Toch zijn er veel verschillen tussen hbo en wo te vinden. Heel kort gezegd: het hbo is praktisch en het wo is theoretisch. Wat dit precies betekent lees je hieronder.

Hoor- en werkcolleges

Hoe krijgt dit dan vorm in de manier van lesgeven? Laten we eerst weer met een overeenkomst beginnen. Zowel op het hbo en het wo krijg je hoor- en werkcolleges. 

Maar, op het hbo gaan deze vaak naadloos in elkaar over en is er niet veel verschil tussen de twee. Deze volg je telkens met dezelfde klas. Er is dus veel interactie met jouw klasgenoten en de docenten die het vak geven. Je werkt meestal in groepen en past de kennis direct toe in de praktijk.

Op het wo bestaat er een duidelijk verschil tussen hoor- en werkcolleges. Hoorcolleges zijn er echt om kennis op te doen, je luistert en maakt aantekeningen. Tijdens een werkcollege ga je aan de slag met de opgedane kennis om nieuwe kennis en theorieën te ontwikkelen. Op het wo heeft trouwens niet ieder vak een werkcollege. Er wordt ook verwacht dat je de stof begrijpt. 

Nog een verschil: op het wo volg je hoorcolleges je met jouw hele jaar en iedereen die dat vak volgt, terwijl werkcolleges meestel in kleinere werkgroepen worden gegeven. 

Hoe lang duurt de studie?

Een hbo bachelor duurt vier jaar en een wo bachelor drie jaar. Dat wilt niet zeggen dat je minder leert op het wo, in tegendeel. Het tempo ligt op het wo namelijk hoger. Je gaat sneller door de stof en er wordt van je verwacht dat je alles begrijpt en mee kan met het tempo. Docenten gaan ervan uit jij je thuis hebt ingelezen en weer waar het over gaat. Zo kun je meteen de diepte in tijdens de colleges.

Op het hbo wordt er langer stilgestaan bij een onderwerp. Je gaat er echt mee aan de slag in de praktijk. Je krijgt natuurlijk ook genoeg huiswerk! Maar dit wordt meer in de klas besproken en je gaat er dan weer mee verder. Je krijgt dus meer tijd om alle stof tot je te nemen.

Bovendien loop je op het hbo verplicht stage, terwijl dat op het wo een keuze is (meestal in de vorm van een minor).

Heb je net je bachelor gehaald, moet je nog twee jaar voor je master! Misschien denk je nu, "no way!", maar toch kan een master jouw kennis en specialisme echt verdiepen. Daarom: wat is een bachelor en een master, en welke andere vormen zijn er nog meer? Dat leer je hier.

3 tips voor aanstaande masterstudenten

Tip 1:

“Zorg dat je tijdens je studie -liefst in de eerste twee jaar- al een idee hebt welke master je zou willen doen. Vaak moet je hier namelijk bepaalde vakken voor kiezen. Zo vergroot je de kans dat je toelating soepel verloopt.”

Tip 2:

“Hou de websites van onderwijsinstellingen goed in de gaten. Vaak komen er door de jaren heen leuke, nieuwe masters bij. Zo ben ik uiteindelijk ook bij mijn master uitgekomen.”

Tip 3:

“Laat je niet afschrikken door het idee van ‘nog een scriptie moeten schrijven’. Een scriptie is eigenlijk een hele grote paper. Toen ik die mindset eenmaal had, voelde het allemaal al snel wat minder heftig.”

Wat doe je wanneer je hbo-opleiding toch niet is wat je ervan verwachtte en je het gevoel hebt dat je een hoger niveau aan kunt? Dan kijk je verder, naar wo-opleidingen die misschien beter aansluiten. Henrica Westhoeve maakte de overstap van hbo Lifestyle Studies naar een WO-opleiding Liberal Arts & Sciences.

Voorbereiden op een nieuwe studiekeuze

En dus ging Henrica op zoek naar een oplossing. Voor veel studenten zou dat betekenen: stoppen met de studie en een switch overwegen. Maar voor Henrica was stoppen geen optie. “Ik ben toen naar mijn ouders gegaan en heb ze voorgelegd dat ik eigenlijk naar de universiteit wilde. Maar welke studie zou ik dan gaan doen? Mijn huidige studie -Lifestyle Studies- was er namelijk niet op wo-niveau.”

Dus was het zoeken naar een nieuwe studie voor Henrica. Hoe heeft ze dat aangepakt? “Ik ben heel veel tests gaan doen: studiekeuzetests, beroepskeuzetests: noem maar op. Daar kwam eigenlijk altijd de richting Psychologie uit. Maar dat vond ik wat te eentonig. Ik wilde wel dat mijn nieuwe wo-opleiding de kleinschaligheid van het hbo had. Toen ben ik ook nog naar een aantal open dagen geweest, onder andere in Rotterdam en Utrecht.”

Een nieuwe studie

Uiteindelijk viel haar keuze op University College, als onderdeel van de bachelor Liberal Arts & Sciences. Deze studie biedt een breed eerste jaar, waarna de student een van de zestien richtingen kan kiezen om in te specialiseren. Henrica: “Dat sprak me heel erg aan, omdat je met kleinschalige groepen begint, waarbij je jezelf in je eerste jaar oriënteert op wat je echt wilt. Doordat er maar liefst zestien richtingen zijn, zijn de mogelijkheden bijna eindeloos.” 

Terwijl ze zich op haar nieuwe studie direct thuisvoelde, merkte Henrica ook de verschillen tussen hbo en wo. “Op de universiteit moet je veel meer zelf uitzoeken of aan de bel trekken wanneer het niet lukt. Op het hbo heb je nog je SLB-er (studieloopbaanbegeleider), maar op het wo moet je alles toch echt zelf regelen. Ook vallen praktijklessen bijna geheel weg, en krijg je vooral veel theorie. Dat kan overweldigend zijn, zeker in het begin.”

1: ‘De universiteit is het beste’

Het is een hardnekkig misverstand dat je het pas hebt ‘gemaakt’ als je naar de universiteit gaat. Voor veel scholieren is de universiteit helemaal niet de beste optie. Want behalve de leervaardigheden en motivatie waarover je moet beschikken, kan het zomaar dat een hbo-opleiding beter bij je past. 

3: De universiteit is niks voor me, met al die hoorcolleges van drie uur

Op veel universiteiten krijg je ook colleges in kleinere groepen en zijn er doe-opdrachten in werkgroepen. Neem bijvoorbeeld Maastricht University en de technische universiteiten van Twente, Eindhoven, Wageningen en Delft: daar is veel aandacht voor probleemgestuurd onderwijs (PGO).

4: Het is zonde om met je vwo-diploma naar het hbo te gaan

Er zijn wetenschappers die na een glanzende studieloopbaan op de universiteit ontdekken dat ze veel gelukkiger worden als meubelmaker of kok dan als wetenschapper. En dat ze dus beter direct een beroep op het mbo hadden kunnen leren.

5: Je studiekeuze bepaalt je toekomst

Je bent nog jong, en of je nu een hbo- of universitaire studie hebt gekozen, je kunt altijd nog een andere (zij)weg nemen. Misschien ter geruststelling: de meeste werkenden komen uiteindelijk niét terecht in een beroep dat logisch volgt uit je studie.

Wat wil je eigenlijk?

Het is altijd goed om na te gaan welk type onderwijs jou het beste past. Om maar even een mythe te doorbreken: als je havo doet, hoef je niet perse een hbo opleiding af te ronden, je kunt ook naar de universiteit, of naar het mbo. En als je vwo doet, is het geen gegeven dat je naar de universiteit gaat. Er zijn genoeg verhalen van vwo-leerlingen die naar het hbo of naar het mbo gaan, simpelweg omdat het beter bij hen past.

Kijk daarom altijd verder dan wat je kent. Het kan namelijk goed dat jij je meer thuis voelt bij een ander niveau dan dat jij op de middelbare doet. Het is dan wel goed om te weten welk pad je moet bewandelen.

Ga eens na bij jezelf

Denk goed na over wat het beste bij jou zou passen. Hier zijn een paar vragen die je kunnen helpen bij het maken van een keuze over het opleidingsniveau:

• Ben jij meer van de praktijk, of zit jij graag in de boeken?
• Leer je makkelijk en snel, of heb je wat meer tijd nodig om stof tot je te nemen?
• Werk je graag in groepen, of alleen?
• Ben je heel kritisch en analytisch, of ben je oplossingsgericht?
• Wil jij je studie in drie of vier jaar afronden?
• Wil je later duidelijk een richting op of oriënteer jij je liever breder tijdens je bachelor?

Dit zijn een aantal voorbeeldvragen die je jezelf kunt stellen. Verzin er zelf ook nog een paar op basis van wat je allemaal op deze pagina kunt lezen.