Rente studieschuld gaat omhoog. Wat betekent dit voor jou?

Rente studieschuld

Jarenlang gold de studielening als de goedkoopste lening die je aan kon gaan. De rente stond namelijk heel lang op 0,0 procent. Vanaf januari 2023 is daar verandering in gekomen. Dat heeft er o.a. mee te maken dat de rente op Nederlandse staatsobligaties is gestegen. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft samen met de DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) aangegeven dat de rente op de studieschuld moest worden verhoogd.

Vanaf 2024 werd daar nog een schepje bovenop gedaan. Dit is er aan de hand: In plaats van een rentepercentage van 0,46 procent ging vanaf 1 januari 2024 voor het hoger onderwijs een percentage van 2,56 procent gelden. Dat scheelt voor iedereen met een gemiddelde studieschuld van ruim 17.000 euro zo’n 350 euro per jaar. Een vervijfvoudiging dus, een aanzienlijk bedrag en volgens veel (oud)studenten en belangenorganisaties oneerlijk. ‘Gelukkig’ stijgen de rentepercentages dit jaar niet met zo’n aanzienlijk percentage. Vanaf 1 januari 2025 zijn de rentepercentages als volgt vastgesteld:

Terugbetalingsregels SF35 (aflossen in 35 jaar):
2,57% (was 2,56% in 2024)

De meeste huidige studenten vallen onder de terugbetalingsregels SF35.

Terugbetalingsregels SF15 (aflossen in 15 jaar):
2,21% (was 2,95% in 2024)

Hoe komt dit percentage tot stand?

De rentepercentages hangen af van een aantal zaken. De rentepercentages voor studieleningen bij DUO worden bepaald op basis van de gemiddelde rente die de Nederlandse overheid betaalt over staatsleningen met een looptijd van 5 jaar. Dit wordt berekend op basis van de gemiddelde rente van deze leningen in een specifieke referentieperiode. DUO gebruikt de gemiddelde rente van de maanden september, oktober en november van het voorgaande jaar als basis voor het rentepercentage in het nieuwe jaar. Bijvoorbeeld, voor de rente van 2025 wordt gekeken naar de gemiddelde 5-jaars staatsrente in de periode september-november 2024. 

Het vastgestelde percentage geldt voor nieuwe rentetijdvakken. Studenten en oud-studenten houden het rentepercentage dat geldt op het moment dat hun nieuwe renteperiode begint (vaak 5 jaar lang vast). Er zijn verschillende terugbetalingsregelingen, zoals het oude stelsel (15 jaar) en het nieuwe stelsel (35 jaar), waarvoor de rente kan verschillen. 

Dat de rente zo lang op 0 procent lag, kwam doordat de rente in het algemeen heel erg laag was. Door de huidige inflatie - zelf merk je vast ook dat bepaalde zaken duurder worden - is er een wereldwijde rentestijging, en daarmee stijgt ook de rente op studieleningen.

Waarom betalen mbo-studenten soms een ander rentepercentage?

Het verschil in rentepercentages tussen mbo’ers en hbo/wo-studenten komt voort uit een beleidsbeslissing die werd genomen bij de invoering van het leenstelsel in 2015. Dit heeft te maken met het feit dat mbo-studenten de basisbeurs behielden, terwijl die voor hbo- en wo-studenten werd afgeschaft.

Terug naar 2015. Het leenstelsel werd ingevoerd en hbo- en wo-studenten verloren destijds de basisbeurs, maar zij kregen toegang tot een gunstiger aflossingssysteem (35 jaar aflostermijn). Mbo-studenten behielden de basisbeurs, maar vielen nog steeds onder het oude terugbetalingssysteem (15 jaar aflostermijn), waar vaak een ander rentepercentage aan gekoppeld is.

De overheid vond het logisch om mbo’ers de basisbeurs te laten behouden, omdat zij minder vaak toegang hebben tot extra financiële ondersteuning van ouders en gemiddeld jonger zijn bij afstuderen. Tegelijkertijd werd besloten dat hun studielening qua rente- en aflosregels niet zou wijzigen, waardoor er nu verschillen zijn in de rentepercentages tussen mbo en hbo/wo.

Mbo’ers (die onder het oude stelsel vallen) betalen rente die wordt vastgesteld op basis van de oude aflosregeling (SF15). Dit rentepercentage kan soms hoger uitvallen, zoals in 2024 toen het 2,95% was (terwijl het voor hbo/wo-studenten onder SF35 2,56% was). Hbo- en wo-studenten (nieuwe leenstelsel, SF35) betalen rente die gebaseerd is op een langer aflossingsschema (35 jaar), waardoor de maandlasten lager zijn en het rentepercentage mogelijk iets anders is. Dus mbo'ers die onder het oude leenstelsel vallen, kunnen tijdelijk een hoger percentage hebben dan hbo- en wo-studenten in het nieuwe stelsel, maar dit geldt niet voor alle mbo'ers. Het hangt vooral af van wanneer de lening is afgesloten en onder welke regeling je valt.

Rentevaste periode

Voor deze groep ligt de rente op een studielening voor vijf jaar vast. Als je in januari 2023 nog in die rentevaste periode zat, heb je hier (nog) niet mee te maken en betaal je 0 procent. Maar als die periode voor jou komende januari afloopt, krijg je er wel mee te maken.

Wat gebeurt er als de rentevaste periode afloopt?

Wanneer je rentevaste periode van vijf jaar afloopt, wordt je rentepercentage opnieuw vastgesteld door DUO. Dit gebeurt jaarlijks in november, waarbij je bericht krijgt over je nieuwe rentepercentage en maandbedrag voor het komende kalenderjaar. Het is cruciaal om je rentevaste periode te controleren op Mijn DUO en op je ‘bericht terugbetalen’ om te zien wanneer je rentevaste periode afloopt. Zo ben je goed voorbereid op eventuele veranderingen in je maandlasten en kun je tijdig maatregelen nemen om je financiële situatie te beheren.

Hoeveel rente ga ik betalen?

Wat zijn de gevolgen voor jouw financiën?

De gevolgen voor je financiën kunnen aanzienlijk zijn als je rentevaste periode afloopt en je rentepercentage verhoogd wordt. Met een hoger rentepercentage betaal je meer rente over je studieschuld, wat je maandlasten kan verhogen. Dit kan een grote impact hebben op je financiële positie, aangezien je meer geld kwijt bent aan rente en minder geld overhoudt voor andere uitgaven.

Het is belangrijk om je financiën goed te beoordelen en eventueel aanpassingen te maken om je studieschuld te beheren. Je kunt bijvoorbeeld overwegen om meer af te lossen of minder af te lossen, afhankelijk van je financiële situatie. Ook kun je contact opnemen met DUO om te bespreken wat de beste opties zijn voor jouw situatie.

De rentevaste periode van vijf jaar is een belangrijk onderdeel van de terugbetalingsregels van DUO. Als je je rentevaste periode niet goed beheert, kan dit leiden tot hogere maandlasten en een langere terugbetalingsperiode. Zorg er dus voor dat je goed op de hoogte bent van wanneer je rentevaste periode afloopt en wat dit betekent voor jouw financiële toekomst.