Misschien ken je de verhalen van een broer of zus: voor 2015 zag studeren er - financieel gezien - heel anders uit. Spreek je met iemand die voor die tijd gestudeerd heeft, dan vliegen de nostalgische termen als ‘gratis OV’ en ‘basisbeurs’ je om de oren.
Nu in het nieuwe regeerakkoord duidelijk is geworden dat we weer terug gaan naar een variant met een basisbeurs voor alle studenten en een inkomensafhankelijke aanvullende beurs, is het belangrijk om het een en ander op een rijtje te zetten. Goed nieuws, want de plannen zijn inmiddels door de Tweede Kamer. Want wat betekent dit voor jouw situatie met deze verandering in het leenstelsel? Laten we daar eens goed naar gaan kijken.
De basisbeurs voor uitwonende studenten gaat omhoog in studiejaar 2023/2024. Dit werd officieel bekendgemaakt tijdens prinsjesdag, maar is – zoals wel vaker met de plannen voor prinsjesdag – eerder al uitgelekt.
Er komt 165 euro bij. Dat is bovenop de ongeveer 280 euro die de beurs zou gaan bedragen, aldus de NOS. Dit is onderdeel van het plan om de koopkracht een beetje op pijl te houden. Het is goed nieuws dat de studenten hierin niet vergeten worden. Of het genoeg gaat zijn, valt nog te bezien.
Onlangs is er een nieuw voorstel gedaan door het kabinet om de basisbeurs wat gunstiger te maken en de regels rondom de aanvullende beurs wat te versoepelen. Die plannen zijn middels door de Tweede Kamer en worden in juli zeer waarschijnlijk goedgekeurd door de Eerste Kamer. Hieronder zie je alvast wat dit voor jou kan betekenen.
Wanneer jij in 2023/2024 gaat studeren heb je geluk. Het nieuwe kabinet is momenteel bezig met het afschaffen van het gehate leenstelsel, dat ervoor zorgde dat iedereen die na 2015 is gaan studeren met een fors hogere studieschuld werd opgezadeld.
Gelukkig gaat dat vanaf studiejaar 2023/2024 veranderen. Het kabinet wil nu iedere student een basisbeurs geven van:
Dit bedrag krijgt iedereen, maar voor de lage inkomens is er een aanvullende beurs die kan voorlopig oplopen tot maximaal 416 euro per maand, afhankelijk van het inkomen van de ouders.
Dat werkt zo: alle inkomens onder de 34.600 euro krijgen een maximale aanvullende beurs. In het voorstel is de bovengrens van de aanvullende beurs verhoogd naar 70.000 euro. Dat is nu het plan. Hoe kun jij je studiefinanciering voor 2023 berekenen? Dat is nog even de vraag.
Het gaat dus lijken op het oude systeem van voor 2015. Hieronder zie je de belangrijkste punten van dit systeem, ook wel de prestatiebeurs genoemd. Ter vergelijking lees je daaronder over het leenstelsel, dat na 2015 werd ingevoerd.
De Basisbeurs in het kort:
Wil je meer weten over de voorstellen van het kabinet? Lees dan deze pagina. Op de website van de DUO staan ook een aantal vragen waarmee je ontdekt wat dit voor jou betekent.
Het leenstelsel in het kort:
Zoals je ziet, moest de student vanaf 2015 opeens veel meer betalen. Hierdoor neemt je totale studieschuld enorm toe, en dat kan weer gevolgen hebben op de latere termijn. Bijvoorbeeld wanneer je op latere leeftijd een huis wilt kopen of een lening wilt afsluiten. Geen wonder dus, dat het leenstelsel niet populair is onder studenten.
Maar goed, die donkere jaren lijken nu eindelijk voorbij: ze halen de basisbeurs terug. Gunstig dus, wanneer je in het schooljaar 2023/2024 met je studie start. Waarom dan pas? Omdat het volgens betrokkenen niet mogelijk is om eerder afscheid te nemen van het leenstelsel.
Maar wat nu als je al begonnen bent met studeren en dus helemaal of deels valt onder het leenstelsel? Je ziet je studieschuld iedere maand torenhoog oplopen en je bent je bewust van de consequenties in latere fases van je leven. Eigenlijk is het oneerlijk dat jij nu het kind van de rekening wordt, en dat vinden verschillende politieke partijen ook.
Er komt een tegemoetkoming voor deze leenstelsel-studenten. Dat zou nu gaan om een bedrag van 359 euro per gestudeerd jaar, met een maximum van 1436 euro – als je 4 jaar hebt gestudeerd. Als je in 2022/2023 bent begonnen met studeren, krijg je 359 euro.
Dat is natuurlijk maar een klein bedrag. De meeste studenten uit de 'pechgeneratie' hebben duizenden euro's schuld. Meer daarover lees je op de website van de Rijksoverheid.
En dan is er nog de grote groep studenten die in 2015 of later is begonnen met studeren en ook al is afgestudeerd. Deze groep heeft door het leenstelsel over het algemeen een flink hogere studieschuld opgebouwd, met alle gevolgen van dien...
Ook de compensatie voor deze groep leenstelsel-studenten is nogal een dingetje. Het kabinet wil deze deze groep een bedrag bieden van 1850 euro als mindering op hun lening of, wanneer de schuld is afgelost, in de vorm van een uitkering. Dit gaat alleen naar verwachting pas in 2025 zijn, aangezien het best veel werk is om dit allemaal goed te verwerken.
Hier zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden, zo moet je:
Deze voorwaarden gelden zowel voor oud-studenten als huidige studenten.
De plannen zijn inmiddels duidelijk en goedgekeurd door de Tweede Kamer. In juli stemt de Eerste Kamer hierover. De kans is klein er nog zaken gaan wijzigen. Voor de start van collegejaar 2023/2024 moeten deze plannen helemaal rond zijn.
Tot die tijd doe je er goed aan om het leenstelsel-nieuws in de gaten te houden. Ook wij zullen dit doen, en wanneer er meer bekend wordt zo snel mogelijk hierover berichten. Wordt vervolgd, dus!
15 december 2021 geschreven door Boy Cornelissen