Als havist of vwo'er naar het mbo? Dat is toch zonde?!

Je hoort de mensen om je heen al roepen: "Dat is toch zonde?" Maar is dat wel zo? En welke routes kun je kiezen? We spreken studiekeuzebegeleider en loopbaancoach Xandra Koops over jongeren die hun eigen weg kiezen.

Opbloeien op het mbo

"Het is helemaal niet erg als de standaardroute niet bij jou past," zegt Xandra. Ze zag het bij haar eigen dochter: "Mijn dochter is slim en creatief, maar liep compleet vast op de structuur van de havo. Terwijl leraren riepen dat ze vwo makkelijk aankon, koos ze ervoor om na 3 havo* over te stappen naar mbo fotografie. Daar bloeide ze helemaal op. Ze kon haar creativiteit kwijt en wij kregen onze blije dochter terug."

Inmiddels zit ze in haar derde jaar, werkt ze aan haar afstudeerproject en heeft ze haar eigen pad uitgestippeld. Ze neemt tijdens haar stage wat extra tijd om te groeien en na te denken over haar volgende stap. Misschien vaktherapie? Wat het ook wordt: ze kiest wat bij háár past.

* Met een overgangsbewijs van havo 3 of vwo 3 kun jij je aanmelden bij alle mbo 4 opleidingen. 

Jouw unieke route

Veel jongeren worstelen met hun studiekeuze. En iedereen heeft er een mening over😮‍💨. Je wilt de beste keuze maken en niet de verkeerde afslag nemen. Maar de realiteit is: er is geen ‘beste’ route. Iedereen leert anders. Sommigen gedijen bij structuur, anderen bij vrijheid. Soms moet je een omweg nemen om jezelf te vinden. Misschien is een tussenjaar een optie, of eerst mbo om te ontdekken wat bij je past. Wat je ook kiest, elke keuze brengt je verder. Ook ‘foute’ keuzes.

"Sommige jongeren hebben juist behoefte aan structuur en theoretisch leren," zegt Xandra. "Voor hen is havo of vwo een logische keuze. Maar anderen ontwikkelen zich beter in een praktijkgerichte omgeving."

Studiekeuze is niet voor altijd

Als scholier lijkt de studiekeuze soms een enorme opgave. De belangrijkste beslissing die je moet nemen en waar alles van af hangt. Maar we moeten het vooral niet te groot maken.

Bij Xandra komen mensen van alle leeftijden. "Laatst stapte een man van 54 binnen die op zoek was naar een carrièreswitch. Ook veel dertigers ontdekken nu pas dat ze meer zingeving willen in hun werk. Ze hebben zich bij hun eerste studiekeuze laten leiden door ouders of vrienden en realiseren zich nu: dit past niet bij mij."

Kies daarom echt voor jezelf. Denk na over wat je de komende 5 tot 10 jaar interessant vindt en besef dat je keuze niet voor altijd is.

Opstandig puberbrein of gewoon praktijkgericht?

Veel ouders vrezen dat hun kind voor het mbo kiest omdat het ‘te lui is om te leren’. Maar dat is een misvatting. "Als je lui bent, kun je beter op havo blijven. Mbo is verre van makkelijk, je moet vaak keihard aan de slag met projecten en opdrachten," zegt Xandra.

Jongeren hebben een puberbrein, wat betekent dat ze de consequenties van hun keuzes niet altijd goed kunnen overzien. Daarom is het belangrijk om met ze in gesprek te gaan en de juiste vragen te stellen: Wat motiveert je? Is het MBO een bewuste keuze of een vlucht? Soms helpt het als ouders een beetje meebuigen, zodat hun kind op de juiste plek terechtkomt.

Kom je er niet uit?

Soms helpt het om met een onafhankelijke expert te praten, zoals een studiekeuzecoach. "Wij zijn onpartijdig en niet emotioneel betrokken. Daardoor krijg je een eerlijk advies."
Een studiekeuze voelt vaak als een enorme beslissing, maar niets ligt voor altijd vast. Het belangrijkste is dat je kiest op basis van wat jou motiveert. Stel jezelf deze vragen:

• Wat doe ik graag, ook als niemand kijkt?
• Wat geeft me energie?
• Wil ik praktijkgericht leren of juist diep de theorie in?

Wat je ook kiest: het gaat om jóu. Je kunt niet iedereen tevreden stellen, maar je kunt wél kiezen wat echt bij je past. En dát is wat telt.