Jop (17) volgt zijn hart: ‘Van veel geld binnenharken word je niet per se gelukkig’

min. lezen
jop-volgt-zijn-hart-ad

Zeker, het zou zomaar kunnen dat vwo-scholier Jop de Jong (17) alsnog op een hbo of universiteit belandt. Maar misschien volgt hij wel zijn droom en wordt hij via een mbo horlogemaker. ,,Werken met je handen wordt in Nederland enorm ondergewaardeerd.’’

Best ironisch en ‘hypocriet’, vindt Jop de Jong: terwijl kabinetslieden heel hard roepen dat we ‘meer praktisch opgeleiden’ nodig hebben, is ons schoolsysteem puur gericht op ‘kennis’. De CITO-eindtoets (die vanaf dit schooljaar ‘doorstroomtoets’ heet) in groep 8 meet immers 100 procent kennis, en nul praktische vaardigheden. En wie ‘hoog’ scoort mag naar de havo of naar het vwo; wie ‘laag’ scoort gaat naar het vmbo.

Jop: ,,Stel nou dat die CITO-toets wel 50 procent kennis zou meten en 50 procent praktische of creatieve vaardigheden. Dan is de kans groter dat kinderen op jonge leeftijd al ontdekken hoe leuk houtbewerking of ander ‘maakwerk’ kan zijn.’’

Zelf is Jop gezegend met een praktische omgeving: zijn vader is kunstenaar; een oud-oom is horlogemaker: ,,Horloges vind ik fascinerend, maar ook houtbewerken vind ik hartstikke mooi om te doen. Eerlijk gezegd vind ik nu ‘iets maken’ leuker dan in een stapel papier duiken.’’ En dus bezocht hij onlangs een open dag van een mbo-opleiding waar je horlogemaker kunt worden. ,,En dat beviel me heel goed, ook de gesprekken met studenten; ik vond het een fijne, relaxte omgeving.’’

studenten-stoppen-met-opleiding
Stoppen met studie

Myrthe en Teun volgde hun hart

Wereld ligt open

Voor alle duidelijkheid: de leerling van het Grotius College doet 5 vwo en heeft ook interesse in architectuur, lucht- en ruimtevaart, advocatuur en de docentenopleiding. Zijn wereld ligt nog open. Misschien gaat hij wel naar Zwitserland, om daar een – dure – opleiding tot horlogemaker te gaan volgen. In elk geval zal hij zich niet laten verblinden door status en geld. ,

,Ik zie in mijn omgeving ook mensen, universitair geschoolden, die veel geld binnenharken, maar die er niet zo gelukkig uitzien. Terwijl ik ook ‘lager’ geschoolden zie die volgens mij veel vrolijker in het leven staan. Ik hoor ook wel dat je met vwo naar de universiteit zou ‘moeten’, maar dat vind ik raar: ik ga iets kiezen wat ik wíl doen, niet wat ik móet doen.’’

Succesvol

Studiekeuze- en loopbaanadviseur Heidi Rooijakkers wordt wel warm van het verhaal van Jop. Ze heeft waardering voor jongeren die echt durven te kiezen voor wat ze zelf leuk vinden in plaats van zich te laten leiden door de norm van ‘succesvol’ zijn. Rooijakkers, die vanuit haar werk bij Studiekeuze Bootcamp ook actief is bij studiekeuzebeurzen waar ze ‘studiekeuze-speedcoachsessie’ met jongeren verzorgt, ziet naar eigen zeggen regelmatig jongeren die kiezen vanuit de gedachte dat ‘het hoogste het beste is’ en vervolgens vastlopen. 

,,Eigenlijk begint dat al eerder dan bij de studiekeuze, namelijk bij de profielkeuze. Veel jongeren kiezen het profiel natuur en techniek ‘omdat je daar zo veel kanten mee op kunt’. Dat laatste klopt ten dele wel, maar als je geen affiniteit hebt met de bèta-vakken die daarbij horen, wordt het op school heel lastig. Je moet dan twee of drie jaar buffelen voor vakken die je niet leuk vindt.’’

Dikke boeken

Rooijakkers denkt dat ‘we’ (ouders, school, de maatschappij) behoorlijk veel vragen van jongeren. Het toenemende aantal jongeren met mentale problemen zou daar wel eens het gevolg van kunnen zijn, vermoedt de studiekeuzeadviseur. ,,Ik zou er – net als hoogleraar Jelle Jolles – voor willen pleiten dat er op middelbare scholen minder eenzijdig aandacht besteed wordt aan kennis en cognitie en wat meer aan de sociale, emotionele en fysieke ontwikkeling. Als jongeren zich op al die vier vlakken kunnen ontwikkelen, komt dat hun identiteitsvorming en persoonlijke groei ten goede.’’

Het vergroot je welzijn als jongere niet als je een studie doet die minder goed bij je past. ,,Een leerling met een vwo-diploma gaat naar de universiteit, is vaak de gedachte. Terwijl je eerst bij jezelf zou moeten onderzoeken hoe je in elkaar zit en of je wel geschikt bent voor een universitaire studie. Bij veel universitaire studies moet je bijvoorbeeld dikke, wetenschappelijke boeken in het Engels doorspitten; niet iedereen wordt daar blij van. Misschien past jouw persoonlijkheid wel veel beter bij een praktische opleiding.’’

Loodgieter met Tesla

Net als onderwijsminister Robert Dijkgraaf, die liever spreekt van ‘een waaier aan opleidingsmogelijkheden’ dan van ‘hoog’ of ‘laag’ opgeleid, denkt Rooijakkers dat de eenzijdige nadruk op ‘zo hoog mogelijk’ voor veel jongeren niet goed is. Het idee dat de universiteit het summum is en dat je daarmee ‘rijk’ gaat worden, is heel hardnekkig. ,,Misschien verandert dat ooit, als het tekort aan praktisch opgeleiden nog groter wordt. Je hoort nu al dat de loodgieter die een eigen bedrijf heeft en flinke uurtarieven kan rekenen, in een Tesla komt voorrijden.’’

termen-op-het-mbo
Volg je een mbo-opleiding?

Deze termen kom je zeker tegen

Talenten

Maar ook die Tesla is niet zaligmakend. Rooijakkers: ,,Daar is genoeg onderzoek naar gedaan: geld maakt niet per se gelukkig. Bovendien is alleen ‘geld’ als motivator bij je studiekeuze best een wankel uitgangspunt. Waarschijnlijk gaat een student tandheelkunde of economie meer verdienen dan een student filosofie, maar de vraag is of die beroepen bij je passen en jou gelukkig maken. Als je bij iedere keuze voor studie of baan je hart volgt en doet wat je leuk vindt, is de kans het grootst dat je een fijn leven hebt.’’

En nee, Rooijakkers adviseert niet om ‘blind’ je hart te volgen. ,,Als je bijvoorbeeld danseres wilt worden, moet je je ook realiseren dat de kans heel klein is dat je daarin succesvol wordt, omdat die wereld klein en de concurrentie groot is. Bovendien ontwikkel je met een dansopleiding weinig vaardigheden die je ook op andere plekken kunt inzetten.’’ Haar devies: ,,Maak een keuze met je hart, maar check met je hoofd.’’

Werkplaats

Dat is vwo-scholier Jop ook van plan. ,,Ik ga binnenkort een dag meelopen in een werkplaats van een horlogemaker om te ontdekken of ik dat echt leuk vind én ik kan een keer meedraaien bij een horlogerie. Misschien ga ik wel eerst een universitaire of hbo-opleiding doen en daarna het mbo, of andersom. Ik heb nu nog de tijd om open dagen te bezoeken en meeloopdagen te volgen. Volgens mij zijn er heel veel routes mogelijk.’’

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op AD.nl

Placeholder cta

Simpel in je inbox

Studiekeuzelab helpt je een studie kiezen.