Uren doorbrengen op social media, bijna iedereen doet het. De meesten van ons ervaren geen problemen, maar het komt nog te vaak voor dat jongeren negatieve ervaringen hebben met social media. Omdat dit zo’n belangrijk onderwerp blijft en er echt iets aan gedaan moet worden, wijden we er deze blog aan.
Cyberpesten is een groot probleem. Het lastige van cyberpesten is dat het niet meer op het schoolplein plaatsvindt, maar van een afstandje, achter een scherm. Het pesten gebeurt dus redelijk anoniem op social media, zoals Instagram, Snapchat of TikTok. Hier gaat het niet om een flauwe opmerking of een plagerij, maar het gaat over het toebrengen van opzettelijke en herhaaldelijke schade via een pc of smartphone.
Volgens de website stoppestennu.nl is dit de definitie van cyberpesten:
Waar fysiek pesten tot aan je voordeur gaat, dringt cyberpesten door tot in de slaapkamer. Want zodra diegene zijn of haar telefoon oppakt, of de laptop openklapt, begint het weer opnieuw. Cyberpesten kan dus 24/7 plaatsvinden. Dat heeft grote gevolgen. En het is veelal 'onzichtbaar' voor de buitenwereld, zo ook voor ouders.
Tegelijkertijd vindt het ook in de online publieke omgeving plaats. Iedereen kan het namelijk zien als er lelijke opmerkingen onder jouw content staat, of als er bewust en structureel geen likes worden gegeven (dit is een subtiele vorm die tot een heel laag zelfbeeld en veel stress kan leiden).
Cyberpesten kan dus grote gevolgen hebben. Het lastige eraan dat slachtoffers het vaak lastig vinden om erover te praten en zich schuldig voelen.
Het kan 'onschuldig' beginnen met een stomme reactie op foto's in je feed. Maar de situatie kan enorm snel omslaan. Van een rotopmerking naar structureel getreiter. Dat kan zelfs zover gaan dat je geen zin meer hebt, of gewoon niet meer durft om naar school te gaan, of erger...
Om je een paar voorbeelden te geven. Het kan beginnen met het sturen van een 'pikante' foto in vertrouwen naar je vriendje of vriendinnetje. Wanneer het uitgaat, kan diegene gekwetst zijn (dit is trouwens geen reden om het niet uit te maken!). Uit 'wraak' deelt je ex die foto met anderen. Zoiets heeft een enorme impact. Iets wat heel privé is wordt ineens publiek. En de foto blijft voor altijd online. Slachtoffers voelen zich vaak schuldig of onbegrepen. Dat maakt het extra lastig, want hierdoor is de kans groter dat ze het niet aangeven, maar het stil houden uit schaamte.
Dit is een heel duidelijk voorbeeld. Maar online pesten kan dus veel subtieler plaatsvinden. Misschien heeft iemand helemaal geen interactie meer op zijn of haar content, dus geen likes of reacties of via ghosting.
Het kan ook zijn dat iemand doel wordt van iemand die het om een of andere reden op diegene gemunt heeft. Iemand van school bijvoorbeeld, die als doel heeft jou te schaden door middel van telkens kwetsende opmerkingen of zelfs bedreigingen te plaatsen via sociale media of via Whatsapp.
Het lastige van cyberpesten is dus dat het niet altijd zichtbaar is, omdat het zich online afspeelt. Een pester kan redelijk anoniem zijn of haar gang gaan. Mensen kunnen heel makkelijk iemand pesten zonder dat het gezien wordt. Dat kan op bepaalde content, of in een dm. Gelukkig zijn er manieren om het te herkennen. Laten we eerst kijken naar de vormen die het kan aannemen. Waar moet je aan denken bij cyberpesten?
Het is soms moeilijk om iemand te herkennen die slachtoffer is van cyberpesten. Dat kan komen omdat iemand niet om hulp durft te vragen omdat ze het gevoel hebben niet begrepen te worden. Sommige slachtoffers geven zichzelf de schuld van het pesten. Dat is onterecht! Daarom is het goed om op school goed op te letten en te kijken of je iemand kunt helpen, ook als die het niet direct aangeeft. Hoe herken je mensen die worden gepest?
Pesten is altijd fout en kan anderen heel erg veel schade aanrichten. Dus waarom zouden mensen pesten? Dat is een goede vraag. Vaak zit daar iets achter. Het kan zijn dat de pesters zelf ook zijn gepest. Pesten kan zulke grote gevolgen hebben dat zij hetzelfde gedrag vertonen waar zij ooit slachtoffer van zijn geworden. Dat klinkt ironisch, en dat is het ook.
Een andere reden is dat pesters problemen thuis hebben en zich afreageren op iemand anders. Het kan ook zijn omdat de pester zo onzeker is over zichzelf dat diegene gaat pesten om zichzelf beter te voelen. Of omdat iemand macht wil over iemand anders en daarom gaat pesten.
Hoe dan ook, pesten is altijd fout. Slachtoffers kunnen depressies ontwikkelen en in een sociaal isolement terecht komen of erger... Er moet dus echt iets aan gedaan worden. Ken jij mensen die pesten of gepest worden? Spreek ze dan aan, bespreek het met je docent, mentor of decaan. Help het pesten te stoppen.
8 maart 2022 geschreven door Boy Cornelissen