Binnenkort (voor het eerst) stemmen? Zo kom je aan de juiste info!

Geen zorgen, het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Door een paar handigheidjes toe te passen, leer jij hoe jij op een slimme, nuchtere én snelle manier ontdekt welke partij het beste bij jou past, en dus waar jij het vakje binnenkort rood gaat kleuren. Met dit stappenplan komt het vast goed. 

2. Zie een stemhulp als een goed begin (maar niet als heilig)

Een handig hulpmiddel om je zoektocht te beginnen zijn de vele verschillende stemhulpen die online en gratis in te vullen zijn. Meestal werken deze aan de hand van een aantal stellingen en ben je er niet meer dan 5 á 10 minuten mee bezig. De bekendste zijn:

• Kieskompas.nl
• Stemwijzer.nl
• MijnStem.nl
• YoungVoice.nl (speciaal voor jongeren!)

Door een stemhulp in te vullen krijg je snel een idee waar je politieke richting ligt. Maar let op: zie het niet als een definitief stemadvies, maar als hulpmiddel. Vergelijk de uitkomsten van meerdere tools en kijk vooral waarom je ergens uitkomt.

2. Check de partijprogramma’s (maar dan de samenvattingen)

Oké, eerlijk: partijprogramma’s zijn vaak saai en mega-lang. Maar veel partijen maken tegenwoordig toegankelijke samenvattingen, video’s of zelfs TikToks over hun standpunten. Vaak zijn deze ook speciaal gericht op jongeren: handig!

TIPS

• Zoek op de site van de partij naar een "verkorte versie" of “programma in begrijpelijke taal”.
• Op sites zoals ProDemos.nl of NOS op 3 vind je onafhankelijke uitleg per partij, vaak overzichtelijk per thema (zoals onderwijs, klimaat of zorg).
• YouTube en TikTok hebben tegenwoordig ook veel explainers van betrouwbare kanalen. (Check wel even wie de maker is: onafhankelijk of werkt deze voor een partij?)

4. Wat vind jij nou écht belangrijk?

Bovenstaande vraag klinkt als een open deur, maar mensen stemmen op een partij omdat “die het goed doet in de peilingen” of “omdat hun ouders dat ook altijd doen”. Niet doen. Je stem is van jou en van jou alleen. Om erachter te komen wat jij écht belangrijk vindt, kun je het volgende doen.

Maak een lijstje voor jezelf:

• Waar erger jij je aan in Nederland?
• Waar zou je verandering in willen zien?
• Wat wil je zéker behouden?

Kies vervolgens 2 of 3 thema’s die jij het belangrijkst vindt, en vergelijk de standpunten van partijen op die onderwerpen. Zo stem je vanuit je eigen waarden – niet uit groepsdruk.

Voorbeelden van thema's die nu spelen: klimaat, woningtekort, studiefinanciering, minimumloon, zorg, migratie, mentale gezondheid, oorlog/defensie, privacy & AI.

5. Volg betrouwbare bronnen
(en check ze zelf!)

Helaas neemt de hoeveelheid nepnieuws en desinformatie ook toe rond de verkiezingen. Dat maakt het soms lastig om te herkennen wat waar is en wat niet. Daarom is het belangrijk om altijd te checken waar een bepaald artikel, video of bericht vandaan komt. 

Betrouwbare info vind je o.a. bij:

• NOS (en NOS op 3)
• ProDemos.nl – legt verkiezingen neutraal uit
• Kieskompas, Stemwijzer, YoungVoice
• CheckJeStem.nl – voorkomt misverstanden over hoe stemmen werkt
• Politieke partijen zelf – om standpunten uit de eerste hand te zien

Let op influencers, contentcreators en meme-pagina’s: sommigen zijn eerlijk over hun mening, maar anderen worden gesponsord of verspreiden bewust misleiding. Als iemand zegt: “Stem vooral niet op X”, check dan waarom, en of die informatie klopt.

Twijfel je? Zoek het even op via politifact, NU.nl of de factchecks van de NOS.