Wat als je studententijd geen sprookje is: ‘Wist niet eens wie ik was’

min. lezen
wat-als-je-studententijd-geen-sprookje-is-websitehearder- 1076x715

Stel: je bent student en zit flink in de knoop met jezelf. Dan ben je bepaald niet de enige, blijkt uit het meest recente Trimbos-onderzoek naar de mentale gezondheid van studenten. Hbo-docent, schrijver en ervaringsdeskundige Raimke Groothuizen schetst in haar Sprookjesboek voor studenten niet alleen hoe het komt dat studenten soms diepongelukkig worden, maar ook hoe je uit het moeras kunt komen.

‘Je hebt geen talent’, kreeg docent Raimke Groothuizen (39) te horen toen ze op de Kunstacademie zat. Dat klinkt niet erg motiverend, en dat was het ook niet, vindt de schrijver nog steeds. ,,Er zijn docenten die vinden dat je jongeren eerst moet ‘afbreken’, zodat je jezelf daarna weer kunt opbouwen. Ik noem dat ‘oud denken’. Zulke opmerkingen helpen je niet als je enthousiast en ambitieus, maar onzeker aan een opleiding bent begonnen. Als student ben je nog bezig om uit te vinden wie je bent en wat je wilt.’’

Wat-is-mijn-talent-ontdek-je-kwaliteiten-websitehearder1076x715-1
Wat is mijn talent?

Ontdek jouw kwaliteiten.

Vervelende of ronduit kwetsende opmerkingen van docenten zijn niet de enige hindernissen waar studenten mee kampen, blijkt uit het Trimbos-onderzoek uit 2023 naar de mentale gezondheid van studenten. Meer dan de helft van de studenten (59 procent) kampt met emotionele uitputting of gevoelens van eenzaamheid (62 procent); veel studenten ervaren ongezonde prestatiedruk. Het oude beeld van feestende studenten die lachend en lallend onbezorgd het leven ontdekken, steekt daarbij schril af.

Zoals de meeste sprookjes een grimmige component bevatten, is het in het ‘Sprookjesboek voor studenten’ ook allesbehalve louter rozengeur en maneschijn.

Ik weet uit eigen ervaring dat studeren een heel eenzame worsteling kan zijn. Ik had geen idee waar ik moest aankloppen met vragen over die worsteling.’’

Raimke Groothuizen | hbo-docent, schrijver en ervaringsdeskundige

Hoopvolle verhalen

In haar huidige rol als docent Communicatie bij Avans Hogeschool ziet ze dat veel studenten vastlopen, reden te meer voor de auteur om op zoek gaan naar ‘hoopvolle verhalen’: studenten die dreigden af te haken of diepongelukkig waren en toch de veerkracht vonden om eruit te komen. Ze gebruikte twaalf sprookjes over het studentenleven als metafoor voor de – soms schrijnende – situatie in het onderwijs. Eenzaamheid, ‘onmogelijke’ eisen van docenten, financiële zorgen, grensoverschrijdend gedrag, twijfels en andere obstakels: elk sprookje wordt afgesloten met een persoonlijk verhaal van een student, die eerlijk de eigen zoektocht beschrijft.

Een van die studenten is Jaimy Kerkhofs (20), hbo-student verpleegkunde. Ze beschrijft onomwonden dat ze in het begin van haar opleiding zoveel druk ervoer dat ze het niet meer zag zitten en ernstig twijfelde of ze wel de juiste studiekeuze had gemaakt. Jaimy: ,,Toen ik naar het hbo ging, wist ik niet eens wie ik was. Hoe kun je dan weten wat je gaat doen?’’ De nadruk op presteren in combinatie met haar perfectionisme leidde ertoe dat ze in haar eentje zat te verpieteren op haar zolderkamer en steeds ongelukkiger werd.

Hulp vragen

Inmiddels is Jaimy een stuk verder. Ze besefte dat ze haar eigen problemen niet alleen kon oplossen, ging op zoek naar gelijkgestemden en maakte serieus werk van zelfinzicht. En een doorbraak: ze durfde hulp te vragen. Dat hielp haar, net als het inzicht dat ze blij wordt van ‘anderen helpen’. ,,Ik begeleid nu bij Avans Hogeschool zelf studenten als ‘peer coach’. Ik ben geen psycholoog, maar ik kan wel sparren met studenten die ergens mee worstelen, die bijvoorbeeld net als ik last hebben van perfectionisme.’’

Het feit dat Avans Hogeschool tegenwoordig ‘peer coaches’ inzet, zegt ook al iets over onze tijd. Jaimy: ,,Er komt steeds meer aandacht voor mentale gezondheid, het hoort eigenlijk ook bij de studentenbegeleiding van de opleiding, vind ik. Onder mentale gezondheid kan van alles vallen, ook met een groepje studenten ademhalingsoefeningen doen of even mediteren.’’ En nee, dat hoeft volgens Jaimy niet heel ingewikkeld te zijn. 

Wil je meer weten over mentale hulp aan studenten? Ga dan naar studentensupport van Avans (of je eigen onderwijsinstelling) of bekijk het aanbod van Jaimy Kerkhofs

Lange tijd was ‘hulp vragen’ een soort taboe. Vooral sinds corona is er wel wat veranderd. Elkaar ontmoeten, zoeken naar gelijkgestemden, durven vertellen wat je dwars zit, maar ook samen volleyballen of tafeltennissen kunnen al helpen.’’

Jaimy Kerkhofs | hbo-student verpleegkunde

vierkant jaimy

Andere studenten helpen

Het onderwerp heeft Jaimy zo gegrepen dat ze inmiddels een opleiding energetisch therapeut volgt en een bedrijf heeft opgericht dat zich bezighoudt met de mentale gezondheid van studenten en jongeren. ,,Het ligt ook in het verlengde van mijn opleiding verpleegkunde. Ik let nu goed op mezelf en help anderen. Daarbij draag ik bij aan het doorbreken van het taboe dat ligt op mentale gezondheid bij jongeren en jong volwassenen.’’

Dat laatste klinkt docent en coach Groothuizen als muziek in de oren. ,,Dit is de eerste generatie studenten die mentale problemen bespreekbaar durft te maken. Ik weet dat er wordt gezegd dat dit een generatie is van sneeuwvlokjes, dat studenten weinig weerbaar zijn, maar de verhalen in het boek laten iets heel anders zien.’’

Een van de zaken die opvallen in haar boek is dat studenten – zoals Groothuizen zelf op de kunstacademie ervoer – soms keiharde, maar ook schrijnende en kwetsende commentaren krijgen van docenten en daar compleet van slag van kunnen raken. Groothuizen heeft daar een verklaring voor. ,,In het hbo komen veel docenten rechtstreeks uit het werkveld. Zij zijn inhoudelijk goed, maar hebben niet per se pedagogisch-didactische vaardigheden. Daarbij realiseren ze zich niet dat ze jongeren de grond inboren, dat het beter is om je studenten met positieve aandacht te motiveren. Ik geef een student ook wel eens het cijfer 2 hoor, maar dan vertel ik wel duidelijk wat er mis is en hoe het beter kan en moet. Dan is die 2 een cadeautje. Als docent ben je er om studenten verder te helpen, te inspireren, te laten groeien en bloeien. Dat zou al veel uitval onder studenten kunnen voorkomen.’’

Onderwijs- en studiekeuzebeurzen

Wil je ook ontdekken wie je bent, waar je kwaliteiten liggen en hoe je deze inzichten kunt gebruiken in je studiekeuzeproces? Heb je nog geen idee welke opleiding je leuk lijkt, maar hoop je in korte tijd inzicht te krijgen wat er allemaal mogelijk is? Of heb je wel al een voorkeursopleiding, maar zoek je nog aanvullend vergelijkingsmateriaal? Dan kun je veel (studie)wijzer worden bij Onderwijs- en Studiekeuzebeurzen. In het najaar zijn er vijf van zulke beurzen. Op de beurs tref je allerlei (onderwijs)instellingen en bedrijven, van mbo tot universiteit.

Er is een uitgebreid programma met presentaties over het kiezen van een studie, financiering en studeren in het hoger onderwijs. Daarnaast kun je op ‘speeddate’ met een studiekeuzeadviseur, en met een persoonlijke plattegrond kun je gericht zoeken naar opleidingen op jouw niveau. Iedereen kan zich gratis (in één minuut) aanmelden.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op AD.nl

Placeholder cta

Simpel in je inbox

Studiekeuzelab helpt je een studie kiezen.